Noordbergum effect
Weglekken van water uit een afgesloten pakket kan ervoor zorgen dat de druk heel even groter wordt, in plaats van lager zoals men intuïtief zou verwachten. Dit verschijnsel staat bekend als het "Noordbergum effect":
Toelichting
Het Noord-Bergum effect wordt zeer kernachtig omschreven door Co de Vries in zijn overzicht van de geschiedenis van de hydrologie in Nederland (De Vries, 1980):
"Een uitvoerige theoretische behandeling van het fenomeen elastische berging is ondermeer door Verruijt (1969) gepleegd. Hij gaat hierbij onder andere in op het merkwaardige "Noordbergum effect", waarover zich reeds vele Nederlandse hydrologen het hoofd hebben gebroken (bijvoorbeeld Santing, 1955).
Herhaaldelijk is in het waterwingebied van de Waterleiding Friesland bij Noordbergum geconstateerd dat in de eerste minuten van de afpomping van putten in het middelste watervoerende pakket, het peil van het water in de paketten daarboven en daaronder niet daalt, doch stijgt.
Verruyt verklaart dit verschijnsel kwalitatief door aan te nemen dat een verlaging van de waterdruk in het middelste pakket leidt tot het aantrekken van water uit het diepe pakket.
Dit kan volumevermindering en samentrekking van het korrelskelet in het bovenste deel van het diepe pakket geven, hetgeen een extra gewicht op het diepere deel van deze laag veroorzaakt met als gevolg een toeneming van de waterdruk." (De Vries, 1980, p157)
Dit kan volumevermindering en samentrekking van het korrelskelet in het bovenste deel van het diepe pakket geven, hetgeen een extra gewicht op het diepere deel van deze laag veroorzaakt met als gevolg een toeneming van de waterdruk." (De Vries, 1980, p157)
Referenties
De Vries, J.J. (1980). Anderhalve eeuw hydrologisch onderzoek in Nederland. Rodopi, Amsterdam.
Santing, G. (1955). Een merkwaardig geohydrologisch verschijnsel in Noordbergum. Hydrologisch Colloquium, H.C. 320, 5 p.
Verruyt, A. (1969). Elastic storage of aquifers. In: Flow through porous media. DeWiest Editors, Academic Presse, New York.