Gliedelaag

Toelichting

Een gliedelaag is een zeer ondoorlatende laag in veenprofielen, die zich ontwikkelt op de overgang van het veenpakket naar het onderliggende zand. Regenwater uit het veen zal daardoor maar zeer langzaam wegzakken naar de zandondergrond.
Gliedelagen komen algemeen voor, ook onder veenlagen in landbouwgebieden in laag-Nederland.

freatische grondwaterstand in het veen

Door de hoge weerstand van een gliedelaag zal de freatische grondwaterstand in het veen wezenlijk anders zijn dan de grondwaterstand in het zandpakket eronder. Hydrologische berekeningen met formules of grondwatermodellen hebben doorgaans betrekking op de grondwaterstand in de zandondergrond. De vertaling naar effecten in het veen vraagt dus altijd nog een interpretatie op grond van metingen en deskundigheid.

doorlatendheidsmeting

De verticale weerstand van een gliedelaag kan worden gemeten in een klassieke proefopstelling volgens de methode van Darcy.

Opstelling voor de bepaling van de doorlatendheid van een 1-meter lange kolom met links de resultaten van de op deze wijze bepaalde doorlaatfaktor k in de bovenste meter van een proefplek in de ruilverkaveling Maarsseveense plassen (ICW, 1967 pagina 15)

Bovenstaande figuur laat een proefopstelling zien van een ongestoord grondmonster in een 10 cm dikke pvc-buis van 100 cm lang, waarin gaten zijn geboord om de 10 cm. Op de gaten zijn doorzichtige buizen aangesloten waarin de grondewaterdruk kan worden afgelezen.
Door een bekende constante hoeveelheid water door het profiel te laten stromen, kan met de wet van Darcy de doorlatendheid van ieder laagje tussen opeenvolgende buisjes worden berekend.

In bovenstaand profiel is te zien dat de verticale doorlatendheid van het zand ongeveer 1 - 3 m/dag bedraagt. Het zandige veen in de bovengrond heeft een doorlatendheid van 4 - 8 m/dag. Daartussen ligt op 45 - 65 cm diepte een gliedelaag met een zeer lage doorlatendheid. In de buisjes is te zien dat er een groot verschil in stijghoogte is over de gliedelaag.

Referenties

ICW, 1967. Jaarverslag 1966 van het Instituut voor Cultuurtechniek en Waterhuishouding. Mededeling 100.